Τρίτη, Φεβρουαρίου 07, 2006

Ο προφήτης Μωάμεθ, τα σκίτσα και η επιστροφή του «προφήτη» Huntington

Μεγάλος σάλος έχει προκληθεί από την δημοσίευση σκίτσων στην Δανέζικη εφημερίδα «Jyllands-Posten» με την μορφή του προφήτη Μωάμεθ. Η υπόθεση, που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο (όταν πρωτοδημοσιεύθηκαν τα εν λόγω σκίτσα), δυναμίτισε ακόμη μεγαλύτερες εντάσεις μετά από αναδημοσιεύσεις των σκίτσων από εφημερίδες άλλων ευρωπαϊκών εφημερίδων όπως η γαλλική «Liberation», οι ιταλικές «Libero» και «La Padania», η βουλγαρική «Novinar» και άλλες.

Την ίδια στιγμή, οι μουσουλμάνοι παγκοσμίως καλούν τους πιστούς σε μποϊκοτάρισμα των δανέζικων προϊόντων, οργανώνουν διαδηλώσεις κατά της Δανέζικης Κυβέρνησης και διαμαρτύρονται στις Πρεσβείες της Δανίας και τις Αντιπροσωπείες της ΕΕ ανά τον κόσμο. Ο Πρωθυπουργός της Δανίας υποστήριξε ότι η ελευθερία έκφρασης στην χώρα του είναι τόσο εδραιωμένη και αποτελεί πρωταρχικό στοιχείο της δημοκρατίας, ώστε καμία παρέμβασή του στον τύπο θα ήταν καταδικαστέα και απαράδεκτη.

Γεγονός είναι ότι η ελευθερία έκφρασης έχει κατά καιρούς απασχολήσει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, το τελευταίο όμως γεγονός έχει ορισμένες άλλες διαστάσεις. Καταρχήν η απεικόνιση με οποιανδήποτε μορφή του προφήτη Μωάμεθ είναι απαγορευμένη από την μουσουλμανική θρησκεία και παράδοση. Αρκετοί είναι εκείνοι που έσπευσαν να ερμηνεύσουν το Κοράνι και να επικαλεστούν το γεγονός ότι πουθενά δεν υπάρχει σχετικό εδάφιο που να απαγορεύει την απεικόνιση του προφήτη Μωάμεθ. Είναι όμως τουλάχιστον λάθος να ισχυριζόμαστε, ως χριστιανοί, και να υποδεικνύουμε κατά κάποιο τρόπο πως είναι καλύτερο να ερμηνεύεται το Κοράνι.

Συνεπώς η επιλογή και μόνο του συγκεκριμένου «θέματος» ως προς σάτιρα ήταν αναμενόμενο ότι θα προκαλούσε τουλάχιστον δυσαρέσκεια, αν όχι και οργή, στους μουσουλμάνους. Πόσο μάλλον όταν τα συγκεκριμένα σκίτσα είναι εμπρηστικά αφού απεικονίζουν έναν Μωάμεθ σχεδόν τρομοκράτη (με ένα τουρμπάνι σαν βόμβα), δυνάστη με ξίφη στα χέρια και άλλα παρόμοια κακόγουστα, κατά τη γνώμη μου, σχέδια.

Αρκετοί είναι επίσης εκείνοι που υπεραμύνθηκαν την αναδημοσίευση των σκίτσων υποστηρίζοντας ότι στις περισσότερες δυτικές χώρες έχουν κατά καιρούς δημοσιευθεί σατιρικά σκίτσα του Χριστού. Με άλλα λόγια, δεν πρόκειται περί «επίθεσης» προς τους μουσουλμάνους και του Προφήτη τους, παρά χρήσης του δικαιώματος της ελευθερίας έκφρασης. Οι παραλληλισμοί σε αυτό το σημείο μεταξύ Ιησού και Μωάμεθ θα έπρεπε επίσης να αποφεύγονται. Εξάλλου ακόμη και η ίδια η ελευθερία, ως έννοια και πρακτική, έχει τα δικά της όρια, και στην προκειμένη περίπτωση φαίνεται ότι αυτά ξεπεράστηκαν.

Σε μια εποχή που η Δύση, κυρίως οι ΗΠΑ και δυστυχώς σιγοντάροντας και η ΕΕ έχουν «βαλθεί» να κάνουν «προφήτη» τον Huntington, που υποστηρίζει ότι η Σύγκρουση των Πολιτισμών είναι αναπόφευκτη και είναι αυτή που θα κυριαρχήσει στον κόσμο, η επιλογή της συγκεκριμένης σάτιρας μόνο ατυχής μπορεί να χαρακτηριστεί. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, σε μια προσπάθεια αποκλιμάκωσης της κρίσης, εξέφρασε μεταξύ άλλων, την ανησυχία του για την διαμάχη που έχει ξεσπάσει τονίζοντας ότι «η ελευθερία του Τύπου πρέπει πάντα να ασκείται με τρόπο που θα σέβεται πλήρως τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και τα δόγματα όλων των θρησκειών».

Ο σεβασμός στις άλλες θρησκείες «επιβάλλει» την προφύλαξη από τέτοιες προσβολές. Η συμμαχία των πολιτισμών, ως εναλλακτική διέξοδος από τις ψευδεπίγραφες επιταγές περί σύγκρουσης των πολιτισμών, είναι εκείνη που μπορεί να καταστήσει μια ειρηνική παγκόσμια –πολιτισμική- διακυβέρνηση και τέτοιες εξελίξεις φαίνεται πως δηλητηριάζουν κάθε πιθανή τέτοια εξέλιξη.
Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"