Όραση πέρα από τηλεόραση

{Άρθρο για το ειδικό φύλλο-αφιέρωμα του "Πολίτη της Θράκης" για το 14ο Δημοσιογραφικό Συνέδριο, Σαμοθράκη, 22-25.6.2006, με θέμα "Η Ελληνική Τηλεόραση Σήμερα"}

Στην εποχή της πληροφορίας, το μεγάλο ζητούμενο είναι να καταφέρουμε να μετατρέψουμε την πληροφόρηση σε γνώση. Ο κίνδυνος να μετατραπούμε σε μια παθητική κοινωνία πληροφορίας χωρίς σκέψη και κριτική ικανότητα είναι ορατός.

Η τηλεόραση συμβάλει στη διαμόρφωση συνειδήσεων και τρόπων συμπεριφοράς. Οι μονόλογοι, για παράδειγμα, στην καθημερινότητά μας παίρνουν την θέση του διαλόγου, ο καθένας θεωρεί ότι είναι αλάνθαστος, έχει πλήρη γνώση επί παντός επιστητού, όπως γίνεται, τις περισσότερες φορές, στους τηλεοπτικούς μας δέκτες και τα δελτία των 8.

Δύο τάσεις διαφαίνονται: από την μια, εκείνοι που είναι ενάντια στην ανάδειξη των ΜΜΕ σε «θεσμική υπερδύναμη», και από την άλλη, εκείνοι που ένθερμα υποστηρίζουν την «αλήθεια» όπως αυτή προβάλλεται από τα ΜΜΕ. Η χρυσή τομή των δύο θέλει την δημοσιογραφία μακριά από λαϊκισμούς, υπηρετώντας τις ανάγκες της κοινής γνώμης και της δημοκρατίας.

Όσο περισσότερο όμως η κοινή γνώμη διαμορφώνεται από την τηλεόραση τόσο μεγαλύτερες γίνονται οι ηθικές και κοινωνικές ευθύνες των ίδιων των δημοσιογράφων. Αναρωτιέμαι λοιπόν πόσοι δημοσιογράφοι σήμερα σέβονται σοβαρά το τεκμήριο της αθωότητας και δεν προεξοφλούν αποφάσεις; Πόσοι αποφεύγουν να μεταδώσουν μια είδηση αν το περιεχόμενό της δεν έχει πλήρως ελεγχθεί; Πόσοι ερευνούν εις βάθους, αντιλαμβανόμενοι με αίσθημα ευθύνης και με επίγνωση των συνεπειών, μια είδηση πριν μεταδοθεί; Πόσο ισότιμα αντιμετωπίζονται σήμερα οι πολίτες από τα ΜΜΕ; Πόσος χρόνος διατίθεται στους πολίτες, ανεξαρτήτως θρησκείας, πολιτικών φρονημάτων, οικονομικής κατάστασης και κοινωνικής θέσης; Πόσο προβάλλεται η διαφορετικότητα; Πόσο πλουραλιστικά παρουσιάζονται τα σύγχρονα προβλήματα της κοινωνίας μας; Πόσα αισιόδοξα μηνύματα παρουσιάζει η ελληνική τηλεόραση;

Χωρίς να υπάρχει πρόθεση μηδενισμού των πάντων, φαίνεται ότι ο επιθετικός χαρακτήρας που έχει υιοθετήσει, στις περισσότερες περιπτώσεις, η ιδιωτική τηλεόραση στην Ελλάδα διαφέρει από το πιο ανθρώπινο και ήπιο ύφος που ακολουθείται στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.

Η δημοσιογραφία όμως μπορεί και πρέπει να είναι δημιουργική, να δώσει νέες ιδέες, να κάνει προτάσεις, να συν-διαμορφώσει μια εύρυθμη κοινωνία. Η ευθύνη είναι μεγάλη για όλους. Θα πρέπει όλοι να αναλογιστούμε κατά πόσο η κοινωνία μας σήμερα διαθέτει άλλες μορφές δημόσιας επικοινωνίας και εάν υπάρχει δημόσιος διάλογος εκτός τηλεόρασης ή αν τον έχουμε αναθέσει εξ’ ολοκλήρου στα τηλεπαράθυρα.

Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"
www.politis-thrakis.gr