Τετάρτη, Ιουλίου 18, 2007

Μουσικές Γωνιές του Κόσμου: Johnny Clegg, ο ‘Λευκός Ζουλού’


Ο Johnny Clegg, ο επονομαζόμενος και ‘Λευκός Ζουλού’ είναι σήμερα μια σημαντική μουσική παρουσία της Νότιας Αφρικής και της μουσικής του κόσμου. Αν και γεννήθηκε στο Rochdale της Αγγλίας, πέρασε την παιδική του ηλικία στην γενέτειρα της μητέρας του, την Ροδεσία (σημερινό Ζιμπάμπουε). Σε ηλικία 9 ετών ταξίδεψε στη Νότια Αφρική, όπου πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του και ανέπτυξε έντονο ενδιαφέρον για την μουσική, τον χορό και την γλώσσα των Ζουλού.

Ξεκινώντας την μουσική του καριέρα κατά την διάρκεια του ρατσιστικού Απαρτχάιντ, και όντας λευκός ανήκε θεωρητικά, λόγω χρώματος, στην ‘πλεονεκτική’ μερίδα της χώρας. Παρ’ όλα αυτά, μέσω της μουσικής του, ανέπτυξε έντονο ‘πολιτικό χρώμα’ δημιουργώντας το 1969, μαζί με τον Sipho Mchunu, τους Juluka, το πρώτο κοινό συγκρότημα λευκών και μαύρων (φωτογραφία του 1982). Το πρωτόγνωρο αυτό γεγονός για το δεδομένα του Απαρτχάιντ, αλλά και οι αντικαθεστωτικοί στίχοι των τραγουδιών τους, ήρθαν να ‘ταρακουνήσουν μουσικά’ το ρατσιστικό σύστημα.

Με τον Mchunu ο Johnny Clegg συνδέεται στενά, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις του στον χορό, την μουσική αλλά κυρίως την σύνθεση των τραγουδιών στην γλώσσα των Ζουλού. Στο ξεκίνημα του συγκροτήματος των Juluka, ο Mchunu πηγαίνει σε νυχτερινό σχολείο, ενώ ο Johnny Clegg συνδέει την μουσική του εκπαίδευση με σπουδές στην ανθρωπολογία. Σπουδάζοντας, και διδάσκοντας για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, στο Πανεπιστήμιο Witwatersrand του Γιοχάνεσμπουργκ, έρχεται σε επαφή με τον Καθηγητή Κοινωνικής Ανθρωπολογίας David Webster, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1989 από τις μυστικές υπηρεσίες του Απαρτχάιντ λόγω της αντικαθεστωτικής του δράσης.

Σε μια πλειοψηφική κοινωνία μαύρων που κυβερνώνται από μια αποικιοκρατική μειονότητα λευκών κάτω από το απάνθρωπο καθεστώς του Απαρτχάιντ, και όπου οι μαύροι δεν έχουν κανένα δικαίωμα ιδιοκτησίας, εκπαίδευσης, μετακίνησης και ψήφου, οι Juluka παίζουν μουσική στο δρόμο και αρχίζουν σταδιακά να ενοχλούν τους καθεστωτικούς αποικιοκράτες. Η λογοκρισία δεν αργεί να έρθει: Οι πολιτικοί στίχοι, για παράδειγμα, του κομματιού Impi που έκαναν σαφή αναφορά στην ήττα των άγγλων αποικιοκρατών από τους Ζουλού, ήταν η απαρχή της απαγόρευσης του συγκροτήματος και της μετάδοσης των τραγουδιών τους από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς. Οι εκφοβισμοί έναντι του συγκροτήματος υπήρξαν συνεχής, και ο ίδιος ο Johnny Clegg φυλακίστηκε και χτυπήθηκε από τους καθεστωτικούς αρκετές φορές.

Συγχρόνως όμως η απαγορευμένη πλέον μουσική τους είχε αποκτήσει μεγάλη απήχηση στους δρόμους του Γιοχάνεσμπουργκ και σε όλους όσους είχαν αρχίσει δράση εναντίον του Απαρτχάιντ. Ενώ οι Juluka διαλύονται το 1986, ο Johnny Clegg συνεχίζει την μουσική του καριέρα με το δεύτερο διεθνικό συγκρότημα, τους Savuka, και συγχρόνως ενδυναμώνει την φωνή του με το παγκόσμιο πλέον ρεύμα κατά του Απαρτχάιντ. Με το άλμπουμ "Third World Child" το 1987, για παράδειγμα, ο Johnny Clegg καλεί ανοικτά για την απελευθέρωση του Nelson Mandela και τον τερματισμό του καθεστώτος.

Μετά το τέλος του Απαρτχάιντ, ο Johnny Clegg συνεχίζει να συναρπάζει με τις ζωντανές εμφανίσεις του σε όλο τον κόσμο. Η μουσική του χρησιμοποιείται επίσης σε σημαντικές κινηματογραφικές επιτυχίες, όπως ο ‘Άνθρωπος της Βροχής – Rain Man’ και το ‘Goodbye Bafana’, το οποίο ξεδιπλώνει την ιστορία της πολυετούς κράτησης του Nelson Mandela και της σχέση που ανέπτυξε με τον δεσμοφύλακά του καθώς επίσης και στην σταδιακή μεταστροφή του τελευταίου υπέρ της δημοκρατίας.

Η πιο πρόσφατη καλλιτεχνική δουλειά του Johnny Clegg είναι το ‘One Life’.

Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"
www.politis-thrakis.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: