Τρίτη, Μαρτίου 21, 2006

Αφιέρωμα Ελευθέριος Βενιζέλος


Επιμέλεια: Νικολαϊδης Απόστολος

Ο «Πολίτης της Θράκης» φιλοξενεί σήμερα ένα σύντομο αφιέρωμα, φόρο τιμής, στον Ελευθέριο Βενιζέλο, με αφορμή την συμπλήρωση 70 χρόνων από τον θάνατό του, στις 18 Μαρτίου 1936.

Τη μακραίωνη και περιπετειώδη πορεία της ελληνικής ιστορίας λάμπρυναν και ομόρφυναν με την παρουσία τους, πολλές κορυφαίες προσωπικότητες, σφραγίζοντας με το πέρασμά τους το παλαιότερο ή νεώτερο παρελθόν. Αναμφίβολα στις ξεχωριστές αυτές προσωπικότητες περίοπτη θέση κατέχει ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Ήταν ο ποιητής της πολιτικής, ο μεγάλος οραματιστής, ο γίγαντας της διπλωματίας, ο εμψυχωτής του λαού μας σε κρίσιμες εθνικές στιγμές, ο θριαμβευτής πάνω στη διεθνή πολιτική σκηνή.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος Έλληνας πολιτικός που με την ευφυΐα του, την ευελιξία του, την τόλμη του, την εκρηκτική του προσωπικότητα, τον οραματισμό του και το ρεαλισμό κατάφερε να ανεβεί στο βάθρο των παγκόσμιων προσωπικοτήτων και να καταξιωθεί ως ένας από τους κορυφαίους ηγέτες του 20ου αιώνα. Δεν πρόκειται για απλή ιστορική παραδοχή αλλά μια καταξίωση για την οποία μίλησαν πολιτικοί σύγχρονοι, σύμμαχοι ή εχθροί του Βενιζέλου. Προσωπικότητες όπως ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ουίλσον, ο Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Λόυδ Τζωρτζ και ο Κλεμανσό μίλησαν με θαυμασμό για τις ικανότητες και το χαρακτήρα του Ελευθερίου Βενιζέλου.

Οι ηγετικές και πολιτικές του ικανότητες αναδείχθηκαν κατά την επανάσταση του 1897. Την περίοδο της Κρητικής πολιτείας (1898-1912) συνέβαλε στη διαμόρφωση του Κρητικού Συντάγματος, συγκρούσθηκε με τον Αρμοστή Γεώργιο για τις φιλελεύθερες αρχές του, κατέφυγε σε ένοπλη επανάσταση στο Θέρισο (1905) και πέτυχε την αντικατάσταση του Αρμοστή. Στις μετέπειτα προσπάθειές του για ένωση με την Ελλάδα ισορροπούσε με ευελιξία ανάμεσα στην τόλμη και στη μετριοπάθεια.
Το 1910 έληξε ο ρόλος του στα πολιτικά πράγματα της Κρητικής πολιτείας, όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία στην Ελλάδα και συγκρότησε το "Κόμμα των Φιλελευθέρων". Υπήρξε ο πρωτεργάτης της πολιτικής και οικονομικής ανόρθωσης της Ελλάδας και της νικηφόρας έκβασης των Βαλκανικών Πολέμων (1912-1913). Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήρθε σε ρήξη με το στέμμα αλλά με κόστος τον Εθνικό Διχασμό (1915-1917) επέβαλε την πολιτική του για είσοδο της χώρας στον πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων. Η Ελλάδα ανταμείφθηκε για τη συμβολή της με την παραχώρηση της Αρμοστείας της Σμύρνης (1919). Στις κρίσιμες εκλογές του Νοεμβρίου 1920 ο Βενιζέλος ηττήθηκε, αποσύρθηκε από την πολιτική, για να επιστρέψει μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Με δύο ριζοσπαστικές πρωτοβουλίες του (1923) -την υποχρεωτική ανταλλαγή Ελλήνων και Τούρκων και τη Συνθήκη της Λωζάννης, που καθόρισε τα σύνορα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία- άλλαξε τον προσανατολισμό της ελληνικής πολιτικής και έβαλε τα θεμέλια της ειρηνικής ανάπτυξης.

Η τελευταία τετραετία της διακυβέρνησής του (1928-1932) ήταν περίοδος σταθερότητας και δημιουργίας με κορυφαία επιτυχία το ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας (1930). Το τέλος της σταδιοδρομίας του σημαδεύτηκε από την απόπειρα κατά της ζωής του (Ιούνιος 1933) και το αποτυχημένο κίνημα του Μαρτίου 1935*.

Η ικανότητα του στη διπλωματία και ο τρόπος με τον οποίο ασκούσε την εξωτερική πολιτική είναι τα κύρια γνωρίσματα που τον καθιέρωσαν και σφράγισαν με το έργο του την νεώτερη Ελληνική Ιστορία. Ο Βενιζέλος είναι αυτός που οδήγησε το Ελληνικό Έθνος στη λαμπρότερη εξόρμησή του μετά τους απελευθερωτικούς αγώνες του 1821, διαμόρφωσε τον χάρτη της νεώτερης Ελλάδας και έβαλε τις βάσεις ενός σύγχρονου, πολιτισμένου, δημοκρατικού και ισχυρού κράτους. Υπήρξε ο κατ’ εξοχήν κύριος διαχειριστής των εθνικών διεκδικήσεων και ακολουθώντας ρεαλιστική πολιτική, ταυτίζοντας τα συμφέροντα της Ελλάδας με αυτά των Μεγάλων Δυνάμεων, πέτυχε να φέρει το Ελληνικό Κράτος στο σημερινό του μέγεθος.

Παρά το γεγονός ότι ο πολιτικός βίος του Βενιζέλου ήταν γεμάτος πολέμους και αντιδικίες ο ίδιος υπήρξε πρωτεργάτης της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ανόρθωσης του Ελληνικού Κράτους και είναι ο πολιτικός εκείνος που έθεσε τις βάσεις για την μετέπειτα εξέλιξή του, μέχρι ακόμα και τις μέρες μας. Το προοδευτικό του πνεύμα, η διασφάλιση της εφαρμογής των νόμων, η κατοχύρωση των θεμελιωδών φιλελεύθερων αρχών, η λειτουργία της κρατικής μηχανής και η ώθηση προς την οικονομική ανάπτυξη αποτελούν τις κύριες παραμέτρους του. Οι εσωτερικές άλλωστε μεταρρυθμίσεις του Ελευθερίου Βενιζέλου στην κοινωνία και την οικονομία ήταν πρωτοποριακές, καινοτόμες και καθοριστικές για την μετέπειτα πορεία του Ελληνικού Κράτους.

Τα λάθη και οι παραλείψεις του Ελευθερίου Βενιζέλου, με την αναζωπύρωση κατά καιρούς του Εθνικού Διχασμού σε μια δύσκολη περίοδο για την χώρα μας, δημιούργησαν ίσως μελανά σημεία στην πορεία του ίδιου και των υπολοίπων πολιτικών φυσιογνωμιών της εποχής. Οι επιτυχίες του όμως, στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική ζωή, τον καθιστούν λαμπρή προσωπικότητα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και άξιο πεδίο μελέτης για όλους τους Έλληνες.

{Το λογότυπο στην αρχή του αφιερώματος αναδημοσιεύεται από την εφημερίδα το ΒΗΜΑ
* Η σύντομη βιογραφική αναδρομή ανήκει στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών Ελευθέριος Βενιζέλος: http://www.venizelos-foundation.gr}
Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"

Δεν υπάρχουν σχόλια: