Ο Μιλόσεβιτς υπήρξε αντιφατική φυσιογνωμία δεχόμενος ταυτόχρονα αισθήματα λατρείας, απαξίωσης και μίσους από διαφορετικές πλευρές.Για τα θύματα των πράξεών του θα παραμείνει ο «σφαγέας των Βαλκανίων» και μίσος θα εξακολουθεί να υπάρχει στις ψυχές τους. Τα γεγονότα στη Σρεμπρένιτσα, περιοχή που συνέβησαν τα χειρότερα εγκλήματα πολέμου μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με την συγκάλυψη, συγκατάθεση ή ακόμη και παρακίνησή του, είναι περισσότερο από αρκετά για να καταλάβει κανείς το μίσος που νιώθουν τα χιλιάδες θύματα της δράσης του. Ο θάνατός του έφερε σε αυτούς μικτά συναισθήματα: από την μια ικανοποίηση που ο δυνάστης έφτασε στο τέλος, από την άλλη δυσκολία να πιστέψουν ότι έφυγε ατιμώρητος από την δικαιοσύνη –πριν ολοκληρωθεί η δίκη του στην Χάγη-.
Από την άλλη για πολλούς Σέρβους συνεχίζει και σήμερα να αποτελεί συμβολικής σημασίας εθνικό ήρωα και πατριώτη. Είναι εκείνος, όπως πιστεύουν, που κατάφερε να ενσαρκώσει τα ιδανικά του Σερβικού έθνους στην μεταψυχροπολεμική εποχή, να συσπειρώσει και να ενδυναμώσει τους Σέρβους σε ολόκληρη την πρώην Γιουγκοσλαβία.
Η Μεγάλη Σερβία όμως που οραματιζόταν κάθε άλλο παρά αποτέλεσμα είχε. Η άλλοτε ομοσπονδία οδηγήθηκε σε αποτρόπαιους πολέμους, εθνικές εκκαθαρίσεις και εν τέλει απώλεια δύναμης και εδαφών. Πολιτικοί αναλυτές ανά τον κόσμο του καταλογίζουν τις λάθος επιλογές, τις ήττες του σερβικού έθνους, τις επιχειρήσεις εθνοκάθαρσης, την οπισθοδρόμηση και στροφή από ένα ευρωπαϊκό μέλλον που μετά κόπων και βασάνων ψάχνουν σήμερα όλα τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων. Οδήγησε, υποστηρίζουν, την Σερβία σε σειρά από ήττες, ολοκληρωτική ταπείνωση και δαιμονοποίηση από την Δύση.
Η ιστορία είναι εκείνη που τελικά κρίνει κάθε ηγετική φυσιογνωμία, σίγουρο πάντως είναι ότι ο Μιλόσεβιτς, πέρα από τους φονικούς πολέμους, τις χιλιάδες χαμένες ψυχές, τραυματίες και πρόσφυγες, αφήνει πίσω του μια απομονωμένη Σερβία σε διεθνές επίπεδο, με τεράστια οικονομικά προβλήματα και δυσκολία να ορθοποδήσει.
Το παράδοξο όμως στις διεθνείς σχέσεις πάντοτε ενυπάρχει: ο ίδιος άνθρωπος που ζητήθηκε –από την Δύση- να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να υπογράψει την Συμφωνία του Ντέιτον το 1995 για τον τερματισμό των συγκρούσεων στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ήταν ο ίδιος που αργότερα εκδιώχθηκε –από την Δύση- για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Η στάση εξάλλου της διεθνούς κοινότητας υπήρξε εξ’ αρχής υποκριτική για τα τεκταινόμενα στην περιοχή, αφήνοντας στο έλεος τους τις εθνικές μειονότητες και επεμβαίνοντας μόνο με ρόλο «πυροσβέστη».
Ο θάνατός του ήλθε σε μια ιστορικής σημασίας περίοδο για τα Δυτικά Βαλκάνια, την στιγμή που τα «φώτα της διεθνούς κοινότητας» ήταν ήδη στραμμένα στην περιοχή. Οι συνομιλίες για την οριστική διευθέτηση της κατάστασης του Κοσόβου βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ στα τέλη Μαΐου μέσω δημοψηφίσματος οι πολίτες του Μαυροβουνίου θα επιλέξουν είτε συνέχιση της συνύπαρξής τους με την Σερβία είτε την ανεξαρτητοποίησή του Μαυροβουνίου.
Η μετά-Μιλόσεβιτς εποχή στην Σερβία-Μαυροβούνιο και στις γειτονικές χώρες έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια. Με τον θάνατο του Μιλόσεβιτς επισφραγίζεται ουσιαστικά και ένα κομμάτι της νεώτερης ιστορίας της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Σήμερα ίσως περισσότερο από ποτέ τα Δυτικά Βαλκάνια και οι περιοχές που έχουν πληγεί από τις φρικαλεότητες των νεότερων Βαλκανικών πολέμων και τις πράξεις του ίδιου του Μιλόσεβιτς είναι αναγκαίο να εργαστούν πιο ουσιαστικά και δυναμικά για την εθνική τους συμφιλίωση. Σε αυτό το δύσκολο έργο και προς αυτήν την κατεύθυνση έχουν την υποχρέωση να συμβάλουν θετικά όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς. Σημαντική άλλωστε παράμετρος μιας «βιώσιμης ειρήνης» είναι η προσήλωση στα ζητήματα εκείνα που ενώνουν και όχι σε αυτά που χωρίζουν, στο μέλλον και όχι στο παρελθόν. Τα Βαλκάνια, λεγόμενα και «πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης», έχουν υποστεί πολλά, καιρός λοιπόν είναι να βρουν το δικό τους δρόμο προς την εθνική συμφιλίωση, την ειρήνη και την πρόοδο.
Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου