Τρίτη, Απριλίου 25, 2006

Τσερνομπίλ: Είκοσι χρόνια μετά. Η συμβολική σημασία του ατυχήματος


Στις 26 Απριλίου 1986, η έκρηξη του πυρηνικού αντιδραστήρα 4 στο Τσερνομπίλ προκάλεσε την μεγαλύτερη πυρηνική καταστροφή της ανθρωπότητας, εκλύοντας ραδιενέργεια 200 φορές ισχυρότερη από αυτήν που απελευθερώθηκε από την πυρηνική βόμβα στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. 20 χρόνια μετά και οι καταστροφικές συνέπειες του πυρηνικού ατυχήματος για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον είναι ακόμη έκδηλες.

Η Greenpeace σε έκθεση που δημοσιεύει, σε συνεργασία με περισσότερους από εξήντα διακεκριμένους επιστήμονες, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα αποτελέσματα για όσους επιβίωσαν από την καταστροφή και στους απογόνους τους είναι τρομακτικά. Έξαρση στην εμφάνιση καρκίνου, βλάβες στο ανοσοποιητικό και το ενδοκρινικό σύστημα, πρόωρη γήρανση, καρδιαγγειακές, αιματολογικές και ψυχολογικές παθήσεις, χρωμοσωμικές εκτροπές και αύξηση των παραμορφώσεων σε έμβρυα και παιδιά, είναι μερικά από τα ευρήματα της έρευνάς τους.

Σε μια περίοδο που το πυρηνικό λόμπι οργανώνει την αντεπίθεσή του με πρόσχημα μέχρι και την κλιματική αλλαγή, η επέτειος αυτή έχει μεγάλη συμβολική αλλά και πολιτική βαρύτητα.

Πολλά ευρωπαϊκά κράτη αναθεωρούν σταδιακά την ενεργειακή τους πολιτική και αναζητούν ολική επαναφορά στην πυρηνική ενέργεια. Πρόσχημά τους η αποδέσμευση από την χρήση πετρελαίου, οι τιμές του οποίου γίνονται ολοένα και πιο «απαγορευτικές» και η προοπτική περιορισμού των αποθεμάτων του ορατή «δια γυμνού οφθαλμού». Το οξύμωρο όμως είναι ότι ορισμένοι εμφανίζουν ακόμη και οικολογικό προσωπείο, υποστηρίζοντας ότι η πυρηνική ενέργεια είναι αυτή που μπορεί να μας βγάλει από το σημερινό αδιέξοδο της κλιματικής αλλαγής. Είμαστε “καταδικασμένοι”, υποστηρίζουν, σε ένα πυρηνικό μέλλον αν θέλουμε να αποφύγουμε το φαινόμενο του «θερμοκηπίου».

Δυστυχώς για αυτούς, υπάρχουν ορισμένα φωτεινά παραδείγματα που τους χαλάνε τα σχέδια. Η Σουηδία σχετικά πρόσφατα ανακοίνωσε την πολιτική της για ανεξαρτησία από το πετρέλαιο μέχρι το 2020, χωρίς όμως παράλληλα να δημιουργεί νέους πυρηνικούς σταθμούς. Η Γερμανία συνεχίζει (παρά την αλλαγή του κυβερνητικού σχήματος) το πρόγραμμά της για κλείσιμο των πυρηνικών της σταθμών, ενισχύοντας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και μειώνοντας την συνολική κατανάλωση. H Ισλανδία κάνοντας χρήση γεωθερμίας φιλοδοξεί να γίνει η πρώτη οικονομία στηριζόμενη στο υδρογόνου, ενώ η Δανία συνεχίζει δυναμικά την χρήση αιολικής ενέργειας.

Στην Ελλάδα, δύο φορές έγινε πραγματική προσπάθεια για την κατασκευή πυρηνικού σταθμού. Πρώτη απόπειρα το 1971, από την χούντα, σχέδιο το οποίο και ναυάγησε σύντομα. Έπειτα, Το 1976, όταν η τότε κυβέρνηση ανακοίνωσε σχετική πρόθεσή της. Ο πυρηνικός σταθμός θα κατασκευαζόταν έως το 1986 στην Κάρυστο της Εύβοιας, πράγμα που ποτέ βεβαίως και δεν πραγματοποιήθηκε λόγω του αντιπυρηνικού κίνημα που αναπτύχθηκε. Η τραγωδία, άλλωστε, του Τσερνομπίλ δεν άφησε πολλά περιθώρια για παρόμοιες σκέψεις.

Η Ελλάδα μπορεί να θεωρηθεί χώρα ευνοούμενη από τη φύση: μπορεί να κάνει χρήση ηλιακής και αιολικής ενέργειας ενώ διαθέτει αξιοσημείωτο γεωθερμικό δυναμικό. Η ορθολογική χρήση και η εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να συνδυασθεί με την προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σοβαρή μελέτη, προγραμματισμός και αλλαγή της κοινωνικής και πολιτικής συνείδησης είναι τα αναγκαία συστατικά. Τα διαθέτουμε;

Σήμερα πολλοί στην Ευρώπη και παγκοσμίως, αντί να επιλέγουν μια γενναία παροχή πόρων προς την έρευνα και την αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, γοητεύονται από τις δυνατότητες που τους παρέχει η πυρηνική ενέργεια. Το Τσερνομπίλ όμως και οι καταστροφικές συνέπειές του είναι ακόμη παρών. Αν μπορούν βεβαίως ποτέ όλα αυτά να τα αντιληφθούν.
Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"

Δεν υπάρχουν σχόλια: